Damla sakızı, sakız ağacında (Pistacia Lentiscus) yetişen bir bitkidir. Genel olarak Ege Denizi kıyılarında bu bitkiye rastlanmaktadır. Kanarya Adaları, Akdeniz kıyıları gibi ılıman iklim kuşağının doğal bitkilerinden bir tanesidir. Damla sakızı ya da diğer adı ile Mastik, sadece Çeşme bölgesi ve Sakız Adası’nda ortaya çıkmaktadır. Adanın baharda açan çiçekleri ile hoş bir kokuya bürünmesine neden olan bu ağaçlar, yöre halkı ve gelen ziyaretçiler tarafından çok sevilmektedir.
İki farklı cinsiyette sakız ağacı olduğu bilinse de, damla sakızı üretimi yalnızca erkek ağaçlarda oluşmaktadır. Damla sakızı kullanım alanları ve eşsiz aroması ile tarihin her döneminde ayrı bir öneme haiz olmuştur. Hem leziz hem faydalı olan bu bitki, Ortaçağ’da da oldukça önemli bir yere sahip olmuştur. Ada halkı bu üretim sayesinde çeşitli devletlerden imtiyazlar kazanmış ve ticari yönde zenginleşmiştir. Bugün halen bu adada yetiştirilmesine devam edilen damla sakızı, Ortaçağ’daki kadar olmasa da halen önemli bir besindir.
Damla Sakızı’nın Kısa Tarihi
Hem Türk hem de Yunan mutfağında günümüzde kendine yer edinen damla sakızı, dünya çapında M. S. 10. yüzyılda tanınır hale gelmiştir. Bu tarihte Avrupalılar adaya ayak basar ve 14. yüzyılda da Cenovalılar tarafından sakız üretimi kontrol altına alınır. 16. yüzyıl itibariyle Osmanlılar adaya hakim olur ve damla sakızı sarayda yoğun olarak kullanılmaya, sevilmeye başlanır. Rivayete göre bir kese altın ile bir kilo damla sakızı eşdeğerdir. Sakız yetiştiriciliği yapan bu ada, pek çok imtiyaz ile işlerini ve ticaretini bu dönemde geliştirme imanı bulacak ve dört bir yana yayılacaktır.
Günümüzde de halen kullanımı sürdürülmekte olan damla sakızı, gerçekten de eşsiz bir tat, bulunmaz bir güzelliktir. Gerek sakız hali gerekse sakız özü, pk çok besinde tercih edilmekte ve son derece de beğenilmektedir.
Agios Isodoros Efsanesi
Damla sakızı için anlatılan, oldukça üzücü bir hikaye bulunmaktadır. bu hikaye daha çok Sakız Adası’ndaki yerel halk tarafından dile getirilmektedir. Rivayete göre Homeros’un sakız ağaçları gölgesinde destanları kaleme aldığı ifade edilmektedir. Yalnızca bu bile, bu ağaçlara başka bir gözle bakmaya neden olabilir.
Yine bir rivayete göre aziz Agios Isodoros, sakız ağaçları altında düşmanlar tarafından öldürülmüştür. Onun ağladığını gören sakız ağacının da ağlamaya başladığı söylenir. Bugün pek çok alanda kullanılan damla sakızı özünün büyülü olduğuna inanılmaktadır.
Damla Sakızı’nın Yararları Nelerdir?
Damla sakızının faydaları saymakla bitecek gibi değildir. Mutfaklarımızda kullanmayı tercih ettiğimiz sakız, esasında sağlık açısından da son derece şifalı bir bitkidir. Bilinen en önemli yararlarından bir tanesi dişlerde doğal beyazlama sağlamasıdır. Aynı zamanda midede meydana gelen rahatsızlıklarda da son derece etkilidir. Mideyi ve sindirim sistemini güçlendiren sakız, aynı zamanda hazmetme işleminde de yardımcıdır. Buna ek olarak kısırlık için de tedaviye yardımcı olarak kullanıldığı bilinmektedir.
Göğüs bölgesi rahatsızlıkları için de sıklıkla başvurulan damla sakızı, aynı zamanda da antiseptik özellik taşımaktadır. Doğal damla sakızı çiğnemek çene kaslarının güçlenmesine de yardımcı olmaktadır. Yapı olarak sert olan damla sakızını suya bıraktığınızda kendini yeniler ve bir dahaki kullanım için hazır hale gelir.
Damla Sakızı Nerede Kullanılır?
Eski Yunan mutfağında ve günümüz Türk mutfağında muhteşem aroması dolayısıyla tercih edilen besinlerden biri olan damla sakızı, muhallebi içerisinde çok leziz bir hal almaktadır. Aynı zamanda bir kültürel öğe haline gelen Türk kahvesi de damla sakızlı çok lezzetli olmaktadır. Buna ek olarak dondurmalara da aroması eklenebilmektedir. Besinlerin içinde sık sık kullanılan damla sakızı faydaları yönünden memnun edicidir.